Wind
Offshore wind is sterk groeiend en de ambities de Europese Commissie liegen er niet om. Ze wil de komende decennia 800 miljard euro investeren in windparken op zee, zodat Europa tegen 2050 klimaatneutraal is. Op basis van de klimaatdoelstellingen van de Nederlandse overheid zijn besluiten genomen om te groeien van 4,5 GW naar 11,5 GW tussen 2024 en 2030. Door de ambitieuzere CO2-reductiedoelstelling in 2030 is begin 2022 besloten rond 2030 een totaal vermogen van circa 21 GW te willen realiseren. Al deze turbines komen in het directe achterland van onze regio. Vervolgens wil men in 2050 72 GW wind op zee geïnstalleerd hebben. Dat brengt veel en divers werk met zich mee. Van productie van onderdelen, de daadwerkelijke bouw van de windparken, groot en dagelijks onderhoud, tot en met het uiteindelijk weghalen van het windpark.
Onze regio ligt geografisch het dichtst bij de nieuw te bouwen windparken op de Noordzee voor 2030 en is daarmee een unieke en gunstige uitvalsbasis voor alle werkzaamheden. Wij hebben de ambitie de totale levenscyclus van de offshore windketen en de bijbehorende elektrische infrastructuur te bedienen.
Onze leden hebben de mogelijkheden en kennis in huis.
Focusgebieden
ONTWIKKELINGEN WINDPARKEN OP ZEE
De plannen van de Europese Commissie moeten leiden tot een vervijfvoudiging van de offshore windenergiecapaciteit in 2030. In 2050 moeten er zelfs 25 keer zo veel windturbines in Europese wateren staan als nu. Dit staat in de EU-strategie voor hernieuwbare energie op zee. Offshore windenergie, een sector die groter is dan ooit, is een cruciaal onderdeel van de Europese Green Deal, het masterplan om de Europese economieën klimaatneutraal te maken in 2050. Om deze doelstellingen te versnellen zijn extra ondersteunende maatregelen aangekondigd in het Fit for 55 Programma in 2021 en REPowerEU programma van 2022.
Vanwege toegenomen behoefte aan duurzame energie voor de energietransitie zijn de doelstellingen voor wind op zee in Nederland gewijzigd. Van 11,5 GW wind op zee tot 2030 nog eens verhoogd met 10,7 GW tot 21 GW, vastgelegd in de routekaart 2030+. Dit staat gelijk aan zo’n 700 extra windturbines op de Noordzee. Nederland heeft met de Noordzee voor de deur enorme potentie om verder te vergroenen. De extra ambitie voor 2030 is daarmee een tussenstand. Voor een klimaatneutrale samenleving zullen we groeien naar meer dan 72 GW aan offshore wind in 2050. De overheid bereidt daarvoor een routekaart 2040 voor en een lange termijn visie 2030-2050.
Niet alleen de windparken, maar ook de opbrengst van de nieuwe turbines worden groter. De 36 turbines die in ons eerste windpark op zee staan, offshore Windpark Egmond aan Zee, zijn 3 MW per stuk. Samen leveren zij duurzame elektriciteit voor meer dan 100.000 huishoudens. In de windparken Hollandse Kust Zuid en Noord komt een turbine van 11 MW. Bijna een verviervoudiging, en dat in iets meer dan tien jaar. Energie opwekken gaat steeds efficiënter.
Nederland stapt over op groene stroom. Deze stroom wordt steeds meer duurzaam opgewekt door windturbines op zee. Met de bouw van de toekomstige windparken Hollandse Kust Noord, Zuid, West en IJmuiden Ver voor de kust van onze regio komt een enorme stroom aan offshore activiteit naar de provincie Noord-Holland. Zo blijkt uit gezamenlijk onderzoek uitgevoerd door de havens van IJmuiden, Den Helder en Amsterdam onder review van TNO. Trainee Sustainability and Innovation Jesse Bruijnzeels van Port of Amsterdam stond onder andere onder begeleiding van AYOP. Zijn rapport is hier te downloaden. Dit rapport kon nog geen rekening houden met de nieuwe offshore wind doelen, waardoor de potentie voor de economische bijdrage alleen maar groter wordt.
KENNIS EN ERVARING
In onze regio is ervaring opgedaan met de eerste drie windparken in Nederland: Offshore Windpark Egmond aan Zee, Prinses Amalia en Luchterduinen, en de bouw van Westermeerwind en Windpark Fryslân op het IJsselmeer. Daarmee hebben we twee wereldrecords (op het moment van oplevering). In het najaar van 2021 leverde Windpark Fryslân met 89 windturbines op het IJsselmeer de eerste stroom, en is het grootste near shore windpark ter wereld. Vattenfall is gestart met de bouw van windpark Hollandse Kust Zuid, dat in totaal maar liefst 140 windturbines telt. Zodra deze in 2023 operationeel zijn, is dit het grootste offshore windpark ter wereld. Crosswind, een samenwerking tussen Shell en Eneco, is gestart met de bouw van windpark Hollandse Kust Noord (759 MW) en zal eind 2023 operationeel zijn. De eerste tenderwinnaar voor windpark Hollandse Kust West kavel VII is Oranje Wind Power II, een dochteronderneming van RWE AG. De winnaar van kavel VI wordt in december bekend gemaakt. De tender voor IJmuiden Ver (4 GW in delen) zal vanaf 2023 worden opengesteld. De nieuwe windparken Nederwiek en Lagelander voor routekaart 2030+ liggen in het verlengde van IJmuiden Ver.
Op dit moment zijn onze leden al actief met de aanleg en het onderhoud van de bestaande windparken voor de kust en is onze regio de onderhoudsbasis voor Hollandse Kust Zuid en Hollandse Kust Noord. Daarnaast verzorgt een combinatie van bedrijven uit Velsen de grote hoeveelheid kabels voor diverse Europese windprojecten. Ook zijn er in onze regio innovatieve overstapsystemen ontwikkeld om veilig en energiezuinig van schip naar turbine te komen. Maar ook de werkschepen die leveren aan de windparken vinden hier een plek voor onderhoud en allerhande aanpassingen. En dat is maar een greep uit de producten en diensten van onze leden.
De vertwintigvoudiging van wind op zee direct voor onze kust en de verveertigvoudiging bij routekaart 2030+) is alleen mogelijk door een aantal cruciale voorwaarden die in overvloed binnen onze regio en bij onze leden aanwezig is:
- kennis en ervaring
- producten- en dienstenaanbod
- netwerk en de bestaande samenwerkingen
- ontwikkeling van de Energiehaven (extra ruimte voor bijv. opslag en assemblage, direct aan zee)
- focus op geschikt personeel en innovatie
DRONE BEELDEN LOGISTIEK WINDPARK FRYSLÂN
De regio Amsterdam-IJmuiden speelt ook een grote rol in de logistiek van de bouw van windparken op binnenwater. Bladen, torens, hubs: via de Amsterdamse haven zijn allerlei windturbine-onderdelen vervoerd naar de bouwlocatie van Nederlands’ grootste windpark op binnenwater: Windpark Fryslân. In oktober 2021 verliet de laatste turbine de terminal van TMA Logistics in Amsterdam. Het windpark is nu helemaal klaar. Port of Amsterdam en AYOP maakten een dronevideo van de rol van het Noordzeekanaalgebied in het logistieke proces. Bekijk de video hieronder.
Windpark Fryslân – dat met 89 windturbines zo’n 1,5 terawattuur (1.500.000 MW) stroom gaat leveren, het verbruik van ongeveer 500.000 huishoudens – is het vijfde grote windpark dat vanuit deze regio is geïnstalleerd.
De regio Amsterdam – IJmuiden heeft een grote bijdrage geleverd aan de realisatie van dit grootste windpark op binnenwater. In deze regio zijn de faciliteiten en kennis beschikbaar om de logistiek, assemblage en productie van onderdelen te faciliteren. Zo zijn, naast de locatie van TMA Logistics, verschillende locaties beschikbaar in de havens van IJmuiden en Amsterdam om dit te faciliteren. En met de komst van de Energiehaven in 2025 in IJmuiden, kunnen we ook de installatie van de toekomstige offshore windparken aan de kust op de Noordzee mogelijk maken.
INTERVIEWS
Eerder publiceerden we een aantal interviews met betrokkenen:
Joris Hol, projectleider bij Windpark Fryslân
Bert Korbeeck, Algemeen Directeur van Wesco IJmuiden
Michael van Toledo van TMA Logistics
Tom Nooij, Managing Director bij Wind B.V en Gert van den Hoek, Manager Projecten bij TKF
In de nieuwsbrieven van RVO zijn de meeste actuele ontwikkelingen te lezen.
